مانعیت کفر در ارث

ماده 881 مکرر قانون مدنی کفر را به عنوان یکی از موانع ارث بیان کرده است. قانون گذار در این ماده کافر را از ارث مسلمان محروم دانسته و علاوه بر آن بیان می کند که اگر در میان وراث متوفی کافری، وارث مسلمان وجود داشته باشد، وارث کافر از ارث محروم می شود. با توجه به اهمیت ویژه این حکم، در گام نخست به بررسی ادله آن با توجه به منابع فقهی پرداخته شده است. پس از تحلیل ادله ارائه شده در کتب فقهی، صحت و اعتبار این ادله و به تبع آن صحت و اعتبار حکم مورد نظر، با تمسک به دیدگاه های متفاوت فقهای متقدم و معاصر، تبیین و بررسی شده است. به رغم گستردگی قلمرو و فروعات این حکم، قانون گذار به ذکر همین یک ماده اکتفا کرده و در خصوص تمامی این موارد سکوت اختیار کرده است. در مواقع سکوت قانون گذار می بایست به منابع فقهی رجوع و حکم مقتضی استخراج شود. از این رو به دنبال استخراج حکم فروعات این ماده به تحلیل و بررسی دیدگاه و آراء فقها و ادله ای که در این موارد ارائه داده اند، پرداخته شده است. با توجه به مطالبی که بیان شد، خلأ قانونی بسیار گسترده ای در خصوص این حکم وجود دارد و همین امر زمینه سوء استفاده از این ماده را هموار می کند. راه مقابله با آن، درج موارد مغفول مانده در قالب بندهای چندگانه در ذیل ماده 881 مکرر می باشد. علاوه بر آن، حکم این ماده نیز امکان سوء استفاده افراد به ظاهر مسلمان را فراهم کرده است. از این رو می بایست در خصوص راه های جلوگیری از آن چاره ای اندیشیده شود.